Vücutta meydana gelen kısa süreli sağlık sorunları önemsiz sanılarak geçiştirilebiliyor. Ancak bu sağlık problemleri kısa sürse de riskli hastalıkların uyarıcı işareti olabiliyor. Doktorlar, inme benzeri semptomların felç geçirmeden 90 gün kadar önce ortaya çıkabildiğini belirtiyor. Bu uyarı işaretleri, geçici iskemik atak (TIA) olarak adlandırılıyor. Felç belirtilerine benzeyen bu semptomlara ‘mini felç’ veya ‘uyarı darbesi’ de deniyor.
ÖNCEDEN UYARI VERİYOR
Dr. Ahmed Itrat’a göre felçten önce görülen bu semptomların tek farkı kalıcı bir nörolojik yaralanmaya yol açmamaları. Ancak bir TIA geçiren insanlar, takip eden günlerde veya haftalarda genellikle tam bir felç geçiriyorlar.
TIA BELİRTİLERİ NELERDİR?
NHS’ye göre beyne giden kan akışı geçici olarak kesildiğinde ‘mini felç’ meydana gelebilir.
Denge – Kişinin dengesinde değişiklikler veya denge kaybı olabilir.
Görme – Bulanıklık, görüş kaybı veya çift görme gibi görme değişiklikleri, dikkat edilmesi gereken şeylerdir.
Yüz – Yüz bir tarafa düşmüş olabilir, kişi gülümseyemeyebilir veya ağzı, gözü düşmüş olabilir.
Kollar – Kişi, bir kolundaki zayıflık veya uyuşukluk nedeniyle her iki kolunu da kaldıramayabilir.
Konuşma – Konuşmaları geveleyebilir veya bozuk olabilir. Kişi uyanık görünmesine rağmen hiç konuşamayabilir; onlara ne söylediğinizi anlamakta da sorun yaşayabilirler.
Bu semptomların bir karışımını veya yalnızca birini yaşayabilirsiniz , bu nedenle birden fazla semptomun ortaya çıkmasını beklememek önemlidir.
NE KADAR SÜRERLER?
Dr. Joshua Willey’e göre, TIA’lar muhtemelen beş veya 10 dakika sürer. Ancak bazen sadece 30 ila 60 saniye sürerler. NHS kılavuzu, “Etkiler birkaç dakika ila birkaç saat arasında sürer ve 24 saat içinde tamamen düzelir” dedi.
BELİRTİ GEÇSE BİLE CİDDİ DURUMLARIN HABERCİSİ OLABİLİR
Dr Itrat şunları söyledi: “Tanım gereği, geçici iskemik ataklar geçici olsa da, bir kişinin semptomları olduğunda, bunun ileride çözülüp çözülmeyeceğini veya semptomların devam edip bir sakatlığa yol açacağını tahmin etmenin hiçbir yolu yoktur.” Bu, bir dakikalık kol ağrısını veya bulanık görüşü küçümsememeniz gerektiği anlamına gelir – rahatsızlık saniyeler içinde kaybolabilirken, günler veya aylar sonra çok daha ciddi sonuçların habercisi olabilir.
FELÇ RİSK FAKTÖRLERİ
- Yaşam tarzı risk faktörleri
- Fazla kilolu ya da obez olmak
- Fiziksel hareketsizlik
- Uyuşturucu kullanımı
- Yüksek tansiyon
- Sigara içimi ya da pasif içicilik
- Yüksek kolestrol
- Diyabet
- Obstrüktif uyku apnesi
- Kalp yetmezliği, kalp kusurları, kalp enfeksiyonu veya atriyal fibrilasyon gibi kardiyovasküler hastalık
- Kişisel veya ailevi inme, kalp kriziveya geçici iskemik atak öyküsü
