30.01.2023 16:45 Son Güncelleme:
1978 Komünist darbesinden ve ardından gelen iç savaştan bu yana, bu gruplar daha fazla siyasi tanınma arayışına girdiler, ancak devletin varlığı ciddi bir şekilde sorgulanmadı. Milyonlarca mülteci sürgün deneyimini yaşadı.
Afganistan Hakkında Her Şey
Afganistan, Pakistan, İran, Türkmenistan, Özbekistan, Tacikistan ve Çin tarafından sınırlanan 251.825 mil kare (652.225 kilometre kare) karayla çevrili bir Asya ülkesidir. Topografya, merkezi yaylalar ile çevre etekleri ve ovaların bir karışımıdır. Ülke kurak bir karasal iklime sahiptir. Yazlar kurak ve sıcak, kışlar ise soğuk, yaylalarda yoğun kar yağışı görülür. Doğudaki bazı bölgeler musondan etkilense de yağış düşüktür. Ülkenin çoğu bozkırlarla kaplıdır, çöl alanları ve bazı ekili alanlar vardır. Pastoral göçebelik, geçimlik dağ tarımı ve sulama uygulanmaktadır.
Güvenilir bir nüfus sayımı rakamları yoktur, ancak 1997’de nüfusun 23.738.000 olduğu tahmin edilmektedir. İnsanların büyük çoğunluğu kırsal kesimdir. Kabil’in nüfusu 1980’lerde bir milyonun üzerinde zirve yaptı, ancak 1992’de Komünist rejimin düşmesinden sonra düştü. Mezar-ı Şerif, Herat ve Kandahar (Kandahar), her birinin nüfusu yaklaşık 200.000 olan büyük şehirlerdir. Önemli şehirler Celalabad, Kunduz, Baghlan ve Ghazni’dir.
Sakinlerin çoğu iki veya üç dillidir ve tüm ana diller Afganistan komşu ülkelerde konuşulur. Resmi diller Farsça (resmen Dari olarak adlandırılır) ve Peştuca’dır; her ikisi de Hint-Avrupa dil ailesinin İran grubuna aittir. Tacikler, Hazaralar ve Aymaklar tarafından konuşulan Farsça, İran Farsçasından çok farklı değildir. İki ana lehçeye ayrılan Peştuca, Pakistan’ın geniş bölgelerinde de konuşulmaktadır.
1978 yılına kadar Afganistan, hükümet Peştun kültürünü ve folklorunu tercih etmesine rağmen, ortak bir din ve yerel toplulukların göreceli özerkliği yoluyla parçalanmadan kaçındı. Sakinlerin çoğu, kendilerini öncelikle yerel bir topluluğa ve ikincil olarak da uluslarüstü İslami topluluğa ait hissettiler. Ulusal kimlik zayıftı ama devlet yıkıcı olarak görülmüyordu. Bu kırılgan denge 1978 darbesinden sonra bozuldu.
Belh, Gazne ve Herat gibi birçok tarihi şehir var, ancak yirmi yıllık savaştan sonra tarihi eserlerin korunması mümkün olmadı. Kabil Müzesi defalarca yağmalandı, kuzeydeki Taşkurgan (Taş Kurgan) kapalı çarşısından hiçbir şey kalmadı ve Bamyan’ın (Bamian) Buda heykelleri hasar gördü. Çoğu şehir ve kasaba harabe halinde ve çok az yeniden yapılanma gerçekleşiyor. Güneyde ve merkezde, en yaygın konut şekli, çamur ve saman karışımından yapılmış yüksek duvarlara sahip çok katlı müstahkem çiftliktir.
Tarımın daha kaliteli olduğu düşünülmektedir. Buğday başlıca ürün olup, onu pirinç, arpa ve mısır izlemektedir. Başlıca nakit ürünleri badem ve meyvelerdir. Bazı gruplar eşitlikçidir, ancak diğerleri hiyerarşik bir sosyal organizasyona sahiptir. Zenginlik ve sosyal statüde büyük farklılıklar vardır. Toplum ayrıca dini ve etnik çizgiler boyunca katmanlara ayrılmıştır. Yirminci yüzyılın büyük bir bölümünde, kralın ailesinin üyeleri, bakanlar ve büyükelçiler olarak siyasette önemli bir rol oynadı. Memurların ve teknokratların çoğu Farsça konuşan şehirliydi.
Şu an Taliban ülkenin kontrolünü ele geçirmiş durumdadır. Hükümetleri yalnızca Pakistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan tarafından tanınmaktadır. Taliban ülkeyi anayasasız ve çakma bir İslamiyet anlayışı ile yönetmektedir. Yönetimin Kuran’a dayandığı söylense de aslında hiçbir alakası bulunmamaktadır. Tamamen kendi yarattıkları din kuralları ile yönetmektedirler.
Afganistan Bayrağının Anlamı
Afganistan bayrağı, yeşil, beyaz ve siyah yatay şeritlerden ve Afganistan arması’nın bulunduğu şekilde tasarlanmıştı. Ancak 15 Ağustos 2021 tarihinde Taliban kontrolündeki İslam Emirliği bu bayrağı yok saymıştır. Şu an beyaz zemin üzerine siyah ile yazılı kelime-i şehadetin bulunduğu bir bayrak kullanılmaktadır.
Afganistan’ın Başkenti
Afganistan başkenti Kabil’dir.
Afganistan’ın Para Birimi
Afganistan para birimi Afgan Afganisi’dir.
Afganistan İle Türkiye Arasındaki Saat Farkı
Afganistan, Türkiye’den 1 saat 30 dakika ileridedir. Yani şu an Türkiye’de saat 10:50 ise Afganistan’da 12:20 demektir.