Dünya genelinde ev fiyatlarının tavan yaptığı 2022’yi henüz geride bırakmışken, yeni yılın ilk günlerinde İngiltere’de de benzer bir tablo görülüyor. İngiltere’nin çevrimiçi emlak platformlarından Rightmove’un yayımladığı verilere göre ülkedeki mülk fiyatları 2020’den bu yana en büyük artışı yaşıyor.
Ortalama bir mülk fiyatının ocak itibarıyla %0,9 artarak 362,438 sterline yükseldiği kaydediliyor. Gayrimenkullerin gün geçtikçe değer kazanması globaldeki yatırımcıları harekete geçirirken, İngiltere’nin birçok büyük şehrinde inşaat projeleri geliştiren Property Alliance Group ile işbirliği yapan Türkiye menşeli uluslararası emlak yatırımı yönetimi şirketi Rotas Investment Yönetici Direktörü Arda Ulaşan İngiltere’deki yatırımlar, mortgage şartları ve kira getirileri hakkında detayları anlattı.
Rotas Investment Yönetici Direktörü Arda Ulaşan
“Türkiye’ye göre çok daha avantajlı”
İngiltere’de 2 tip mortgage bulunuyor. Biri yaşamak için alınan ‘buy-to-live’ diğeri de kiraya vermek için alınan yatırımlık ev yani ‘buy-to-let’ olarak geçiyor. Yatırımlık olan mortgage, kredi veren kuruluşların evin kirasını teminat olarak görülmesiyle birlikte yabancılar için kolay erişilebilir duruma geliyor.
Yıllık en az 15-20 bin dolar hane geliri olduğunu belgeleyenler buy-to-let kredisi için başvurabiliyor. Satın alınacak evin %75’ine kadar kredi başvurusu yapılabiliyor. Kredilerin faiz oranları yıllık %5,5-7,5 arasında değişiyor ve 25 yıla kadar vade uygulanıyor. Kira geliri kredi ödemelerini çok büyük oranda karşılıyor. Uygun kredi imkanlarıyla satın alınabileceği için düşük bir peşinat oranı ödenerek İngiltere’de ev sahibi olunabildiğini paylaşan Rotas Investment Yönetici Direktörü Arda Ulaşan, mortgage faizlerinin ve ödeme sürelerinin Türkiye’ye göre çok daha avantajlı olduğunu belirtti ve Türk vatandaşlarının %25 oranında bir depozito ödeyerek kredi kullanabileceğini aktardı.
Yatırım trendleri kuzey batı bölgesini işaret ediyor
LL ve Savills gibi uluslararası emlak kuruluşlarının 5 yıllık tahminlerine göre, İngiltere’de en yüksek emlak yatırımı getirisinin Manchester’ın da içinde olduğu kuzey batı bölgesinde olacağı tahmin ediliyor. Kentsel dönüşüm çalışmalarının artması, Londra – Manchester arasında 2026’da açılacak ve Londra – Manchester arasındaki mesafeyi 1 saat 7 dakikaya düşürecek olan HS2 hızlı tren hattı da artış beklentilerini yükseltiyor. Bu projeyle birlikte artış beklentisi Manchester’da %28 olarak kaydediliyor. Beklentiler, globalde olduğu gibi Türkiye’deki vatandaşları da İngiltere’de gelişen ve büyük şehirlerin merkezlerinde yatırıma ve kiraya vermeye yönelik konut inşaatlarına yatırım yapmaya yöneliyor. Ancak bu süreçte bazı prosedürleri de gözden kaçırmamaları kritik bir önem arz ediyor. Peki vatandaşlar İngiltere’de konut alırken en çok nelere dikkat etmeli?
Herhangi bir varlığa yatırım yapmak insanlar için halihazırda zorlayıcı bir kararken, bu varlığın yurt dışında bir ev olması bilinçli adımlar atmanın önemini artırıyor. Öyle ki İngiltere gibi Avrupa’nın merkezinde konumlanan bir ülkede konut alıcısı olmak, ülkedeki yasal sorumluluklar ve haklar hakkında tam teşekküllü bilgiye sahip olma gerekliliğini doğuruyor.
Depozito yüksek tutulmalı
İngiltere’de bir konut satın almadan önce, mülk bedeli ve giderler için bütçe belirlemek ve bu bütçenin nasıl kullanılacağını en başından saptamak gerekiyor. Çünkü çoğu alıcı, bir evi satın alırken ya ipoteğe ya da krediye ihtiyaç duyuyor. Talep edilen miktar belirtilen hane gelirinin katları üzerinden belirleniyor. Bunun yanı sıra depozito ne kadar yüksekse, ipotek ve kredi anlaşmaları da o kadar avantaj getiriyor.
Mortgage başvurusuna hazırlanırken kredi puanı kontrol edilmeli
İngiltere’de konut satın alırken, bir komisyoncu ya da danışmanla konuşmadan önce kredi puanını hesaplamak önemli bir aşamayı oluşturuyor. Özellikle mortgage kredisinde ödenilebilirlik değerlendirilmesi çerçevesinde gelirler, cari giderler hesaba katılıyor ve kredi kartı hareketleri inceleniyor. Bu yüzden mevcut kredi borçlarının kapatılması ve düzenlenmesi gerekiyor. Çünkü kredi puanının ne kadar yüksek olduğu, kabul edilme olasılığını o kadar etkiliyor.
Mortgage kredisi almayı etkileyen unsurlar şöyle sıralanıyor:
1. Yatırılan paranın boyutu
2. Kredi puanı
3. Kredi türü
4. Mortgage anlaşmasının uzunluğu
Kimlik kontrollerinde adres belirtilmeli
İngiltere’de avukatlar ve kredi verenler kimlik kontrolü yapmakla yükümlü. Bu yüzden İngiltere’de konut yatırımı yapacak kişilerin kimliğini yenileyerek adresini belirtmesi, gelir kaynağını ibraz etmesi yasal bir sorumluluk olarak kabul ediliyor. Bunun yanı sıra pasaport, ehliyet, banka ekstreleri, cep telefonu, fatura ekstrelerinin de sunulması gerekiyor.
Yasal temsilci seçilmeli
İngiltere’de bir ev için satın almaya karar verip, yukarıda bahsi geçen tüm talimatlar yerine getirildiğinde yasal bir temsilcisi seçilmesi gerekiyor. Yasal temsilciler evin satın alınmasında önemli bir rol oynarken, aynı zamanda tapu işlemlerinde de gerekli planlamaları yapıyor ve sorunları tespit ederek yatırımcı adayına yardımcı oluyor. Ayrıca yasal sorumlulukların takibini yaparak, eksiklikleri gideriyor ve bilgilendirerek olası risklerin önüne geçiyor.
