Tarihi yeniden yazacak keşif: Leonardo Da Vinci yer çekimini Isaac Newton'dan önce keşfetmiş olabilir

İtalyan ressam ve mucit Leonardo da Vinci tarafından 1500’lü yıllarda yapılan karakalem çizimleri, onun yer çekimini 1600’lerin sonlarındaki keşfiyle tanınan İngiliz matematikçi Isaac Newton’dan çok daha önce bulmuş olabileceğini gösterdi. Uzmanlar, Da Vinci’nin yer çekimi sabitini yüzde 97 doğrulukla hesapladığını açıkladı.

ABD’de yer alan California Teknoloji Enstitüsü’nden (Caltech) araştırmacılar, İtalyan ressam ve mucit Leonardo da Vinci’nin defterlerini yeniden inceledi ve onun yer çekiminin bir tür ivme olduğunu gösterdiği deneylerin taslağını buldu.

YÜZDE 97 DOĞRULUKLA HESAPLADI

Uzmanlar, Da Vinci’nin yer çekimi sabitini yüzde 97 doğrulukla hesapladığını açıkladı. Bununla birlikte araştırmacılar, da Vinci’nin deneylerinin yer çekimini kesin olarak açıklamasını engelleyen tek şeyin, kullandığı sınırlı araçlar olduğuna inandıklarını bildirdi. Çünkü Da Vinci, nesneler düşerken zamanı tam olarak ölçecek bir araçtan yoksundu.

1452 ile 1519’a yılları arasında yaşayan Da Vinci, döneminin en bilge insanları arasında yer alıyordu. Bu nedenle, Da Vinci’nin yer çekimi kavramını keşfetmiş olması bilim insanlarına şaşırtıcı gelmedi.

Diğer taraftan, Galileo Galilei 1604 yılında düşen bir nesnenin kat ettiği mesafenin, geçen zamanın karesiyle orantılı olduğunu öne sürdü. 17. yüzyılın sonlarında ise Newton, nesnelerin birbirini nasıl çektiğini açıklayan bir evrensel çekim yasası geliştirdi.

NEWTON’UN AYDINLANMA ANI

Newton’un keşfi, ağacın altında otururken kafasına elma düşmesinin ardından aydınlamasıyla ortaya çıktı. İngiliz matematikçi, 1666 yazında düşen elmayı gözlemledikten sonra yerçekimi teorisini geliştirdiği bir ‘eureka’ anı yaşadı.

Newton, bir elma yüksek bir daldan düşerse, yer çekiminin daha da uzayabileceğini, muhtemelen bu sürecin uzaya kadar devam edebileceğini teorileştirdi.

Physics.org’da yayımlanan çalışmanın başyazarı Mory Gharib, da Vinci’nin deneylerini ilk olarak da Vinci tarafından bilim, sanat ve kişisel konuları kapsayan bir makale koleksiyonu olan Codex Arundel’de fark etti. Gharib yaptığı açıklamada, “Gözüme çarpan şey, çizdiği üçgenlerden birinin – ikizkenar dik üçgen olanın – hipotenüsüne ‘Equatione di Moti’ yazdığı zamandı. Leonardo’nun bu ifadeyle ne demek istediğini merak etmeye başladım.” diye konuştu.

Da Vinci’nin eskizlerinin yere paralel düz bir çizgi boyunca hareket eden, su veya kum döken bir su sürahisini gösterdiğini belirten Gharib, “Da Vinci’nin notları, bir nesnenin atıldığında sabit bir hızla düşmeyeceğini, aksine hızlanacağını açıklığa kavuşturuyor. Ayrıca, Da Vinci sürahi artık içerisindeki nesneleri etkilemediği için içeriğin yatay olarak hızlanmasını durduracağını da yazdı.” dedi.

Diğer taraftan Da Vinci, eskizlerde görülen bu ivmeyi matematiksel olarak tanımlamaya çalıştı, ancak hedefi tam olarak tutturamadı. Araştırmacılar, Da Vinci’nin sürahi deneyini yürütmek için bilgisayar modellemesini kullandılar ve onun nerede nerede yanlış yaptığını buldular.

Çalışmanın yazarlarından Chris Roh, “Gördüğümüz şey, Leonardo’nun bununla boğuştuğu, ancak düşen nesnenin mesafesinin ‘2 üzeri t’ ile orantılı olduğu şeklinde modellediği. (2 üzeri t zamanı temsil ediyor). Ancak, zaman t kare ile orantılı. Ancak, daha sonra Da Vinci’nin yanlış hesapladığı denklemleri doğru şekilde kullandığını öğrendik. Da Vinci, notlarında, her iki denklem türünün grafiklerinin yakından sıralandığı bir dönem olan dört zaman aralığına kadar düşen bir nesneyi tasvir etti.” açıklamasını yaptı.

Gharib, “Da Vinci’nin daha fazla deney yapıp yapmadığını veya bu soruyu daha derinlemesine inceleyip incelemediğini bilmiyoruz. Fakat 1500’lerin başında bu sorunla bu şekilde mücadele ediyor olması, düşüncesinin ne kadar ileride olduğunu gösteriyor.” diyerek sözleri sonlandırdı.

LEONARDO DA VİNCİ KİMDİR?

Leonardo di ser Piero da Vinci, 15 Nisan 1452 doğdu ve 2 Mayıs 1519’da hayatını kaybetti. Rönesans döneminde yaşamış İtalyan bilge, döneminin önemli bir filozofu, astronomu, mimarı, mühendisi, mucidi, matematikçisi, anatomisti, müzisyeni, heykeltıraşı, botanisti, jeoloğu, kartografı, yazarı ve ressamıydı.

D Vinci’nin en tanınmış eserleri arasında Vitruvius Adamı (1490-1492), Mona Lisa (1503-1507) ve Son Akşam Yemeği (1495-1497) yer alıyor.

Da Vinci, Rönesans sanatını doruğuna ulaştırmış, yalnız sanat yapısına değil, çeşitli alanlardaki araştırmaları ve buluşlarıyla da tanınan, dünyanın gelmiş geçmiş en büyük sanatçılarından ve dehalarından biri kabul ediliyor.